Przedruki |
Przedruki
Status poznawczy teorii inteligentnego projektu w świetle naturalizmu metodologicznego i koncepcji epistemicznych układów odniesienia (2019)
Przedruk z: Genius vitae. Księga pamiątkowa dedykowana Panu Profesorowi Marianowi Józefowi Wnukowi, red. Stanisław Janeczek, Zbigniew Wróblewski i Anna Starościc, Wydawnictwo KUL, Lublin 2019, s. 309-321.
Streszczenie:
Roszczenia teorii inteligentnego projektu do przyznania jej statusu teorii naukowej (w sensie science – nauk przyrodniczych) trafiają na ogromny opór społeczności naukowców. Zapewnienia teoretyków projektu (jak nazywani są zwolennicy tej teorii), że skutki aktywności inteligentnego projektanta, czyli projekt, można wykrywać metodami naukowymi na gruncie różnych dziedzin nauki, wliczając w to biologię czy kosmologię, spotykają się z rozmaitymi zarzutami metodologicznymi. W tym artykule rozpatrzę jeden z tych zarzutów, mianowicie twierdzenie, że teoria inteligentnego projektu nie zasługuje na miano nauki, ponieważ nie postępuje w zgodzie z założeniem naturalizmu metodologicznego. Zarzut ten przeanalizuję z perspektywy tezy teoretyków projektu, zgodnie z którą warunkiem wystarczającym wnioskowania o projekcie są charakterystyczne skutki (oznaki, ślady) pozostawione przez działanie projektanta i wskazujące na przyczynę celową, choć nie muszą one stanowić podstawy do określenia tożsamości projektanta. Kwestię statusu poznawczego tej teorii i problem zasadności naturalizmu metodologicznego jako wyznacznika naukowości rozważę również, biorąc za podstawę zaproponowaną przez Kazimierza Jodkowskiego koncepcję epistemicznych układów odniesienia.
Słowa kluczowe: teoria inteligentnego projektu, Kazimierz Jodkowski, epistemiczny układ odniesienia, naturalizm metodologiczny, nadnaturalim, artyficjalizm, inherentny naturalizm metodologiczny, pragmatyczny naturalizm metodologiczny, Erkki Vesa Rope Kojonen.
Data wstawienia tekstu na stronę: 13 marca 2021 r.